Sağlıklı Beslenme Takıntısı: Ortoreksiya
Son yıllarda obezite, kalp damar hastalıkları, hipertansiyon gibi kronik hastalıkların görülme hızlarında artış devam etmektedir. Bu tür hastalıkların görülmesinde direkt veya indirekt etkili beslenme alışkanlıklarının olduğu yapılan araştırmalar sonucunda görülmüştür. Bu durumda sağlıklı beslenme sektörüne de firmalar tarafından yatırım yapılması ve ürün geliştirme hız kazanmıştır. Sağlıklı beslenme ürünleri, organik besinler ve diyet bilgilerinin artması ve yaygınlaşması sonucunda bireyler beslenme konusunda her geçen gün daha fazla bilgi sahibi olabilmektedirler. Son yıllarda bir trend şeklinde artan beden imajının önemi ve sağlıklı olma isteği bu tür beslenme ürünlerinin kullanımının artmasına ve her koşulda sürekli sağlıklı besinler tüketiminin gerçekleşmesi isteğinin artmasına sebep oldu.
Tabii ki mümkün olduğu kadar sağlığa en yararlı besinleri seçerek tüketmek ve sağlıklı yaşamak çok güzel ve önemli bir konudur fakat bu istek bazı kişilerde gereğinden fazla artması sonucu psikolojik olarak hayatı yaşamada zorlanma sınırlarına kadar ulaşabildi. Bazı kişiler dışarıda yemek yememeye, eğer sağlıklı bir besin yoksa yemek yememeye kadar giden bir psikolojik çıkmaza girebilmektedirler.
Sağlıklı beslenme hem vücut ağırlığının olması gerektiği aralıkta tutulmasında hem de oluşabilecek hastalıkların engellenmesinde çok önemli bir yer tutar. Sağlıklı beslenme geçici bir diyet değil, bir hayat tarzı olmalıdır fakat sağlıklı beslenme bir takıntı haline gelirse bu bireylerin yaşam alanlarının daralmasına ve ciddi psikolojik hastalıkların oluşmasına sebep olabilmektedir. Nadirde olsa sağlıklı beslenme kriterleri içerisinde az yenmesini önerdiğimiz besinlerden tüketmek sağlıklı beslenme alışkanlıklarının bozulmasına sebep olmayacak ve nadir yendiği takdir de bu besinler hastalıklara sebep olmayacaktır.
Bu tür kişiler:
- Yedikleri yemeğin lezzetini hiç düşünmezler, sadece yemeğin sağlık açısından iyi olması onlar için yeterlidir.
- Sürekli yiyecekleri yemekleri 1-2 gün önceden planlarlar ve sürekli yanlarında sağlıklı besinler taşırlar
- Sağlıklı beslenmeyenleri küçümserler
- İnternet, kitap v.b yayınlardan sürekli beslenme konusunda bilgileri okurlar ve yeni yayınları takip ederler, besinlerin içeriğini ve kalorilerini çok iyi bilirler
- Sohbetlerinin çoğu besinler ve diyet üzerinedir.
- Sürekli diyettedirler
- Sürekli sağlıklı besinler yerler fakat yeteri kadar sağlıklı beslenemediklerini düşünürler
- Günde birkaç defa, çok sık tartılırlar
- Saatlerce besinlerin etiketlerini incelerler
- Gıda katkı maddelerinin tüketmekten kaçınırlar, mümkün olan tüm besinleri evde yapmaya çalışırlar.
- Dışarıda yemek yemekten kaçınırlar
Bu tür davranışların daha ileriye gitmesi anoreksia nervosa, bulimia veya orthorexia nervosa gibi psikolojik hastalıklara sebep olabilmektedir.
Ortoreksiya (Orthorexia Nervosa)
İngiliz Beslenme Bozukluklukları Derneğinin bildirdiğine göre ortoreksiya doğru beslenme takıntısı olarak açıklanmaktadır. Bu kişiler sürekli sağlıklı, saf, katkısız, işlenmemiş besinleri tüketmeye özen göstermektedirler, tüketilecek besinleri seçerken kansorojen madde içermeyen, hormonsuz ve katkısız besin tüketme takıntısı ve aşırı ve abartılı bir sağlık endişesi ve tam bir titizlik obsesyonu olarak tanımlanmaktadır.
Bu noktada dikkat edilecek olan sağlıklı beslenmeye dikkat edilirken aşırıya kaçıp, psikolojik olarak sıkıntılı duruma düşmemektir.
- Sağlıklı fakat lezzetli besinler seçmeye özen gösterilmelidir
- Sevdiğimiz besinler nadir olsa da az miktarda tüketildiğinde sağlığa zarar vermediği bilindiğidir.
- Besinlerin kalori değerlerini değil içerisinde ki besin öğelerini öğrenmek ve sağlığa yararlarını bilmek daha önemlidir
- Haftada 2-3 defa aç karnına sabah günde bir kez tekrarlamak yeterlidir
- Vücut yağ yüzde ölçümlerinin yapılarak olması gereken ağırlığın saptanması gerekmektedir
- Diyetisyen danışmanlığında, bireye özgü beslenme ile yaşam tarzı belirlenmelidir.
- Ev dışında yemek yendiğinde sağlıklı besinlerden oluşan bir mönü seçilmelidir.
- 7 Haziran, 2016